Links

Op internet is veel te vinden voor de liefhebber van Latijnse liturgie, Latijn en gregoriaans. In het overzicht hieronder vindt u links naar relevante websites met actuele berichten, achtergrondinformatie, studiehandleidingen of handige naslagwerken.

Zusterorganisaties

De Vereniging voor Latijnse Liturgie (opgericht in 1967) onderhoudt contacten met andere organisaties die zich sterk maken voor het behoud van het Latijn in de liturgie. In België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en de Verenigde Staten zijn de volgende verenigingen actief.

Kerkelijke instellingen

Als het om Latijnse liturgie gaat, is een aantal kerkelijke instellingen in Rome en Nederland interessant om te volgen. Actuele liturgische ontwikkelingen en bronnenmateriaal vindt u hier terug.

Latijnse taal

Woordenboeken en grammatica’s zijn een grote hulp om op eigen kracht de Latijnse gebeden en gezangen van de liturgie te leren lezen en begrijpen. Online bronnen benutten soms krachtige mogelijkheden die papieren versies niet kennen.

Woordenboek Latijn/Nederlands (Amsterdam University Press, met login)

Woordenlijst (Kerk)latijn (latium.nl)

Inleiding tot de Latijnse syntaxis (Caroline Kroon)

Grammatica van het Latijn (Sjaak van Hal)

A Primer of Ecclesiastical Latin en Answer Key (John F. Collins)

Het Kerklatijn, spraakleer met oefeningen geheel ontleend aan de liturgie (H. Moller)

Latin Word Study Tool (Perseus Digital Library, Tufts University)

Latindictionary.io (Theo Tarr)

Logeion (University of Chicago)

Numen – The Latin Lexicon (Keith Alexander, University of New Mexico)

Collatinus (Yves Ouvrard, open source programma voor lemmatisering en morfologie)

Phonetica Latinæ (handleiding uitspraak van het klassiek en kerkelijk Latijn)

Thesaurus linguae Latinae

Dictionary of Liturgical Latin (Wilfrid J. Diamond)

A Dictionary of the Psalter (Matthew Britt)

A Handbook of Latin Synonyms (Döderlein)

An Introduction to Liturgical Latin (Annie Mary Scarre)

Lexicon Recentis Latinitatis (Vaticaan)

Vaticaans Woordenboekje (Vincent Hunink)

LatDict (Kevin Mahoney)

Online Latin Dictionary (Enrico Olivetti)

Glossarium mediæ et infimæ latinitatis (Du Cange)

Liturgical Latin, its origins and character (Christine Mohrmann)

Remarks on the vocabulary of the ancient orations of the Missale Romanum (Mary Pierre Ellebracht)

Ave, lingua latina purrisima (Nelly Stienstra in: Nicoline van der Sijs (ed.), Taaltrots (Amsterdam 1999), p. 181-188)

De volgende blogs en websites gaan over (christelijk) Latijn en zijn interessant om te volgen als je Latijn aan het leren bent of je verder wil verdiepen in (liturgisch) Latijn.

Liturgische bronnen

Veel van de huidige Latijnse liturgische boeken, alsook die van voor het Tweede Vaticaans Concilie, zijn online te raadplegen, evenals de heilige Schrift (de Vulgaat).

In het Missale Romanum van 2002 zijn veel schatten van godsvrucht uit de oudste liturgische bronnen in het licht gesteld om geest en hart van de christenen te voeden en te verlichten (“illustrarent en pascerent”). In het onvolledige overzicht hieronder zijn links opgenomen naar enkele handige overzichten en tools alsook naar de historische bronnen zelf.

The Sources of the Roman Missal (Cuthbert Johnson)

The Sources of the Roman Missal I, Advent-Christmas (Cuthbert Johnson, Anthony Ward)

The Sources of the Roman Missal II, Prefaces (Cuthbert Johnson, Anthony Ward)

Lectionary Study Aids (Matthew Hazell)

Catholic Cross Reference (Jeffrey Pinyan)

Usuarium (Eötvös Loránd University, Budapest)

Sacramentarium Veronense (Mohlberg, 1966)

Sacramentarium Gelasianum (Mohlberg, 1960)

Sacramentarium Gelasianum (manuscript)

Sacramentarium Gregorianum (Lietzmann, 1921)

Kerkmuziek

De gewijde muziek is een nobile subsidium liturgiæ (Paulus VI). Voor het gregoriaans zijn veel gezangboeken online te vinden, alsook studies naar de uitvoering en de oudste bronnen van het gregoriaans. Van de Latijnse polyfonie zijn veel partituren publiek domein en gratis beschikbaar.

Gezangboeken Romeinse ritus

Ordo Cantus Missæ (1987)

Graduale Romanum (1974)

Graduale Triplex (1979)

Graduale Novum (2011)

Psalmverzen bij de communio

Offertoriale (Anton Stingl)

Graduale Simplex (1975)

Liber Hymnarius (1983)

Liber Cantualis (1978)

Gezangboeken Romeinse ritus vóór 1970

Graduale Romanum (1961)

Offertoriale (1935)

Versus Psalmorum et Canticorum (1962)

Gregoriaans

Les modes du plain-chant (Dom Daniel Saulnier, 2015)

Gregorian Chant, a guide (Dom Daniel Saulnier, 2003)

Sémiologie grégorienne (Dom Eugène Cardine, 1970)

Associazione Internazionale Studi di Canto Gregoriano

Consociatio Internationalis Musicæ Sacræ

Gregoriaans Instituut Nijmegen

Gregoriaans Platform

Overzicht gregoriaanse schola’s

Archief Tijdschrift voor Gregoriaans (1976-2017)

Restitutie van het gregoriaans

Gregor und Taube (Anton Stingl)

Graduale Renovatum (Royce Nickel)

Antiphonarium Secundum Ordinem Cantus Officii MMXV (Jörg Hudelmaier)

Antiphonale Synopticum (Universität Regensburg)

Graduale Synopticum (Universität Regensburg)

Synopsis Wiki – Cantus gregorianus iuxta fontes vetustissimas (Xaver Kainzbauer)

Cantatorium – Proper of the Mass in Proportional Rhythm (Patrick Williams)

Introits from the Graduale Novum (Liborius Lumma)

Bronnen

Cantus Planus Regensburg (Universität Regensburg)

Cantus Liturgici Thesaurus

Gregobase

Cantus Database

Medieval Music Manuscripts Online Database

Gregofacsimil (Dominique Crochu)

Carmina Scripturarum (1907)

John Henry Newman Institute for Liturgical Music (o.a. Graduale Parvum)

Graduale Project (Marek Klein, ook op Youtube)

Pes Allegoricus (Claudio Campesato)

De codes van het gregoriaans (Gregoriusfundatie)

Varia

Lectionarium Missæ (ook op YouTube)

Missale Romanum (op YouTube)

Officium Lectionis (op YouTube)

Nova Organi Harmonia

Choral Public Domain Library 

Neumz

Vertalingen

Er zijn prachtige vertalingen beschikbaar van de christelijke Latijnse literatuur en poëzie, met name van de kerkvaders.

Varia

Radio Vaticana (dagelijks Completen, Lauden en Vespers)

Radio Vaticana (dagelijks 7.30 uur gelezen H. Mis op webkanaal 4 en 5)

Abdij Sint Benedictusberg (dagelijks 10.00 uur livestream gezongen H. Mis)

Pluscarden Abbey, Elgin (Schotland) (dagelijks 9.00 uur, zondag 10.00 uur livestream gezongen H. Mis; Vespers en Completen)

The Oxford Oratory, Oxford (Engeland) (elke zondag 12.00 uur livestream H. Mis)

Societas Laudis (dagelijks alle Latijnse teksten voor de H. Mis en het getijdengebed)

Tijdschriften

Notitiæ

Adoremus Bulletin (via issuu.com)

Ecclesia Orans (via academia.edu)

Liturgia Culmen et Fons (Associazione culturale ‘Amici della Liturgia’)

Sacred Music Journal

Roma aeterna

Varia

St. Jean de Lalande Library of Rare Books

The Cross-Referenced Order of Mass (Dylan Schrader, pr.)

Ad Orientem – auxilia ad Missam in forma ordinaria celebrandam

Liturgical Books of the Ordinary Form of the Roman Rite (Dylan Schrader, pr.)

Liturgy Q&A: vóór 2021vanaf 2021 (Edward McNamara)

Society for Catholic Liturgy

Franciscus, motu proprio Traditionis custodes (2021)

Johan te Velde, Liturgiehervorming evalueren met behulp van een theologisch traditiebegrip (2017)

Jozef Jungmann, The Mass of the Roman Rite: Its Origins and Development (Missarum Sollemnnia)

Boeken bestellen

Ordo Missae Celebrandae et Divini Officii Persolvendi (2023-2024)

Missale Romanum editio typica tertia emendata (2008)

Solesmes gezangboeken voor de Mis

Solesmes gezangboeken voor de getijden